بر اساس مطالعات منتشرشده در مجله روانشناسی *Psychology Today* (۲۰۲۳)، برخی عادات روزمره که به ظاهر بی ضرر به نظر می رسند، میتوانند تأثیرات مخربی بر سلامت روان و روابط اجتماعی افراد داشته باشند. در این مقاله، شش عادت آسیب زا و پیامدهای آنها با استناد به تحقیقات علمی و منابع مرتبط بررسی شده است.

۱. چک کردن دائمی موبایل

این عادت نه تنها تمرکز را کاهش می دهد، بلکه با افزایش اضطراب و اختلال در خواب مرتبط است. مطالعات نشان میدهند اعتیاد به شبکه های اجتماعی و چک کردن مداوم نوتیفیکیشن ها، سطح دوپامین را به طور موقت افزایش میدهد اما در بلندمدت موجب احساس خستگی ذهنی و کاهش کیفیت روابط حضوری میشود .

راهکار: تعیین زمانهای مشخص برای استفاده از موبایل و فعالکردن حالت «سکوت» در ساعات استراحت.

۲. اهمالکاری (تعلل در انجام کارها)

به تعویق انداختن کارها تا دقیقه نود، استرس مزمن ایجاد میکند و عملکرد شناختی را تضعیف می نماید. این رفتار اغلب ناشی از ترس از شکست یا کمالگرایی است و میتواند به فرسودگی شغلی و کاهش اعتمادبه نفس منجر شود .

راهکار: تقسیم کارها به مراحل کوچک تر و استفاده از تکنیک «پومودورو» (کار ۲۵ دقیقهای با استراحت کوتاه).

۳. مقایسه دائمی خود با دیگران

مقایسه اجتماعی به ویژه در فضای مجازی، عزت نفس را تخریب می کند و احساس ناکافی بودن را تقویت می نماید. این عادت با افزایش ریسک افسردگی به علت احساس فقدان و اضطراب مرتبط است.متاسفانه این فاکتور در جامعه کنونی به علت ایجاد رسانه تجملات چنان گسترده شده که انسانها از وسایل زندگی تاسیکل تحصیلی فرزندانشان را با سنگ محک مقایسه می سنجند .چه بسا زندگی هایی که به خاطر این خطا از هم پاشیده شده .این خطا مارا به زندگی اسلایسی انداخته(پیشنهاد مطالعه اسلایس های روانشناسی)

راهکار: محدودکردن زمان استفاده از شبکه های اجتماعی و تمرکز بر پیشرفت های شخصی به جای رقابت با دیگران.

۴.تمرکز روی نکات منفی

سوگیری منفی (توجه انتخابی به جنبه های بد اتفاقات) تعادل روانی را برهم میزند. این الگو در بلندمدت منجر به اختلالات اضطرابی و سوئ ظن ،کاهش توانایی حل مسئله ،کاهش انعطاف پذیری ذهنی میشود .

راهکار: ثبت روزانه سه اتفاق مثبت روزانه و تمرین قدردانی.

۵. تعیین نکردن حدومرز در روابط

نداشتن مرزبندی سالم، افراد را در معرض سوءاستفاده عاطفی قرار میدهد. این رفتار باعث میشود دیگران نیازها و احساسات فرد را نادیده بگیرند و به مرور عزت نفس او را تحلیل ببرند .نظریه دو راهی خارپشت شوپنهاور به این اصل اشاره دارد.(شوپنهاور در کتاب "پاراگراها و تأملات" این وضعیت را این‌گونه توصیف می‌کند:

> گروهی از خارپشت‌ها در یک روز سرد زمستانی برای گرم شدن به هم نزدیک می‌شوند، اما هرچه بیشتر به هم نزدیک می‌شوند، خارهایشان یکدیگر را می‌زند و درد ایجاد می‌کند. در نتیجه، مجبور می‌شوند از هم فاصله بگیرند، اما دوری از هم باعث می‌شود دوباره احساس سرما کنند. این چرخه ادامه پیدا می‌کند تا جایی که فاصله‌ای مناسب پیدا کنند که هم گرما بدهد و هم کمتر آزاردهنده باشد. )

راهکار: یادگیری گفتن «نه» و مشخص کردن خط قرمزها در روابط

۶. غفلت از خودمراقبتی

نادیده گرفتن نیازهای جسمی و روانی مانند کم خوابی، تغذیه نامناسب، یا ورزش نکردن، سلامت کلی را تهدید میکند. برای مثال، کم خوابی مداوم با افزایش ریسک آلزایمر و اختلالات حافظه مرتبط است .

راهکار: برنامه ریزی برای خواب ۷-۸ ساعته، تغذیه متعادل، و فعالیت بدنی روزانه.